Język/Language:
Język/Language:
Przepisy Konwencji stosuje się do umów przewozu drogowego towarów o charakterze zarobkowym, jeżeli miejsce przyjęcia przesyłki i miejsce jej dostawy znajdują się w dwóch różnych krajach, z których przynajmniej jedno z nich jest stroną Konwencji (niezależnie od obywatelstwa i miejsca zamieszkania stron umowy).
Podstawowa zasada odpowiedzialności przewoźnika została ujęta w art. 17 ust. 1 Konwencji, zgodnie z którym przewoźnik odpowiada za:
1. częściowe lub całkowite zaginięcie towaru;
2. uszkodzenie towaru;
3. opóźnienie dostawy.
Odpowiedzialność przewoźnika jest odpowiedzialnością na zasadzie ryzyka (wyrok SN z dnia 19 lutego 2002r. IV CKN 723/00) co znaczy, że przewoźnik w wyżej wskazanych sytuacjach będzie odpowiadał za szkodę niezależnie od swojej winy.
Bardzo duże znaczenie w kwestii odpowiedzialności przewoźnika ma dokładne określenie czasu przewozu, gdyż tylko powstanie szkody w tym czasie umożliwia przypisanie przewoźnikowi odpowiedzialności. Czas przewozu wyznaczany jest przez chwilę przyjęcia towaru i chwilę jego wydania. Momentem rozpoczęcia sprawowania pieczy przewoźnika nad ładunkiem jest chwila przyjęcia towaru do przewozu. Następuje to zazwyczaj, gdy załadunek zostaje zakończony a towar pozostawia się do dyspozycji przewoźnika. Należy mieć jednak na uwadze, że czasami zdarzają się sytuację gdy załadunek zostaje z różnych przyczyn przerwany. W takim przypadku, towar załadowany na samochód może zostać już uznany za pozostawiony pod pieczą przewoźnika.
Za moment wydania towaru uznawana jest natomiast chwila, w której przewoźnik przekazuje odbiorcy pojazd w celu wykonania rozładunku. Oddanie pojazdu wraz z ładunkiem do dyspozycji odbiorcy i tym samym zwolnienie przewoźnika z odpowiedzialności za ładunek, może nastąpić jedynie we wskazanym w umowie miejscu oraz w godzinach czasu pracy odbiorcy. Przykładowo samo pozostawienie pojazdu na parkingu należącym do odbiorcy nie będzie uznawane za wydanie towaru a tym samym przewoźnik będzie nadal odpowiadał za ten towar.
W związku z powyższym, za szkodę powstałą w trakcie załadunku lub rozładunku nie jest odpowiedzialny przewoźnik tylko nadawca lub odbiorca ładunku, chyba że strony w umowie zamieściły odrębne postanowienia. Przewoźnik, przyjmując towar do przewozu powinien sprawdzić jego widoczny stan oraz opakowanie. W przypadku gdy przewoźnik zauważy jakiekolwiek nieprawidłowości powinien wpisać je niezwłocznie w liście przewozowym. Umieszczenie takiej wzmianki w liście przewozowym może uchronić przewoźnika przed przypisaniem mu odpowiedzialności za powstałą podczas transportu szkodę.
Art 17 ust. 2 Konwencji zwalnia przewoźnika od odpowiedzialności jeżeli zaginięcie, uszkodzenie lub opóźnienie spowodowane zostało winą osoby uprawnionej, jej zleceniem nie wynikającym z winy przewoźnika, wadą własną towaru lub okolicznościami, których przewoźnik nie mógł uniknąć i których następstwom nie mógł zapobiec. Ciężar udowodnienia tych okoliczności, zgodnie z art. 18 Konwencji spoczywa na przewoźniku.
Aleksandra Mazek
aplikant radcowski
