Język/Language:
Język/Language:
Przedstawione zagadnienie często jest przedmiotem sporu pomiędzy podmiotami uczestniczącymi w procesie transportowym. Często zdarza się tak, że jedna ze stron powołuje się na zapisy zawarte w liście przewozowym CMR jako wyłączny dowód istnienia określonych okoliczności uznając, że inne dowody nie mogą być wzięte pod uwagę. Czy takie podejście Konwencja CMR dopuszcza ?
Odpowiedź na powyższe pytanie ma znaczenie nie tylko w sporze między podmiotami realizującymi transport – na gruncie prawa cywilnego, ale również z punktu widzenia prawa administracyjnego, gdy organ prowadzący takie postępowanie skłonny jest uznać jako udowodnione wyłącznie okoliczności wskazane w treści listu przewozowego.
Odpowiedź na powyższe pytanie wymaga sięgnięcia do treści art. 9 ust.1 Konwencji CMR, który stanowi, że w braku przeciwnego dowodu list przewozowy stanowi dowód zawarcia umowy, warunków umowy oraz przyjęcia towaru przez przewoźnika.
Analiza treści wskazanego przepisu prowadzi jednoznacznie do wniosku, że fakty odmienne niż te wynikające z treści listu przewozowego mogą być dowodzone innymi środkami dowodowymi. Jak wskazał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 21 marca 2005 roku w sprawie VI SA/Wa 1100/04 (Legalis) dokonując analizy przepisów Konwencji stwierdzić należy, że stosownie do treści art.4 Konwencji CMR, list przewozowy jest dowodem zawarcia umowy przewozu.
Brak nieprawidłowość lub utrata listu przewozowego nie wpływa na istnienie, ani na ważność umowy przewozu, która mimo to podlega przepisom tej Konwencji. Nieprawidłowości w sporządzeniu listu przewozowego nie powodują nieważności umowy przewozu, ani nie uniemożliwiają traktowania jej jako podlegającej postanowieniom Konwencji. Artykuł 6 Konwencji wymienia dane, które powinny lub mogą być zawarte w liście przewozowym, a art. 9 Konwencji określa bliżej jego funkcję dowodową.Wynika z niego, że w braku przeciwnego dowodu, list przewozowy stanowi dowód zawarcia umowy, warunków umowy oraz przyjęcia towaru przez przewoźnika.
Jedną z podstawowych funkcji, jakie spełnia list przewozowy CMR, jest funkcja dowodowa. Jednak osiąga ona swój pełny walor tylko “w braku przeciwnego dowodu”. Powyższą linię podzielił między innymi Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 3 września 2003 roku w sprawie II CKN 415/01 (Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Cywilna rok 2004, Nr 10, poz. 163, str. 81) stwierdzając, że w świetle art. 4 i 9 ust. 1 Konwencji o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR), osoba nie będąca stroną umowy przewozu nie może być uznana za nadawcę przesyłki, tylko z tej przyczyny, że została wskazana jako nadawca w liście przewozowym. Powyższe obrazuje, że list przewozowy – choć niezwykle istotny – nie może być pojmowany jako niepodważalny dowód. Warto zatem pamiętać, że w przypadku kiedy treść listu przewozowego CMR nie odpowiada stanowi faktycznemu – mamy możliwość dowodzenia odmiennych okoliczności, zgodnie z regułami obowiązującymi w ramach procedury cywilnej, czy też administracyjnej.
Grzegorz Zakrzewski
Radca prawny
